دوره 30 (1402)
دوره 29 (1401)
دوره 28 (1400)
دوره 27 (1399)
دوره 26 (1398)
دوره 25 (1397)
دوره 24 (1396)
دوره 23 (1395)
دوره 22 (1394)
دوره 21 (1393)
دوره 20 (1392)
دوره 19 (1391)
دوره 18 (1390)
دوره 17 (1389)
دوره 16 (1388)
دوره 15 (1387)
دوره 14 (1386)
دوره 13 (1385)
دوره 12 (1384)
دوره 11 (1383)
دوره 10 (1382)
دوره 9 (1381)
دوره 8 (1380)
دوره 7 (1379)
دوره 6 (1377)
دوره 5 (1376)
دوره 4 (1374)
دوره 3 (1373)
دوره 2 (1372)
دوره 1 (1370)
جامعه شناسی
تحلیل سوژگی زنان کرد، همنوایی یا مقاومت در متن زندگی اجتماعی

سمیه رحمانی؛ ابوتراب طالبی؛ محمد سعید ذکائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.74357.2656

چکیده
  سوژگی، تجربه بازاندیشانه آگاهی و عاملیت فردی در تعامل با خود و با دیگری حقیقی، نمادین و نهادین است. هدف از این مطالعه، فهم پیچیدگی های اجتماعی و معنایی پدیده‌ی سوژگی زنان کرد است. این مطالعه با استفاده از مصاحبه‌ی عمیق فردی در چارچوب رویکرد تفسیری - برساخت گرایانه و با روش گراندد تئوری انجام شده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش سوژگی ...  بیشتر

جامعه شناسی
شناسایی مولفه های انسجام ملی برای کاربست در محتوای کتاب های درسی دوره آموزش ابتدایی ایران

فاطمه هواس بیگی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اسفند 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.75016.2673

چکیده
  هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های انسجام ملی برای کاربست در محتوای کتاب های درسی است. پارادایم پژوهش تفسیری، رویکرد کیفی، استراتژی پژوهش تحلیل محتوای کیفی ( استقرایی) و میدان مطالعه مشتمل بر معلمان اقوام و صاحب نظران است.از مصاحبه نیمه ساختارمند برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده‌ شد. روش نمونه گیری، هدفمند و تا مرحله اشباع نظری ادامه ...  بیشتر

جامعه شناسی
واکاوی بازنمایی سلسله‌مراتب اقتدار خانواده در سینمای ایران (مطالعۀ موردی فیلم‌های ایرانی درام و پرفروش سال‌های 1387 تا 1397 در سینمای ایران)

نوشین صفائیان؛ سیدمهدی اعتمادی فرد؛ عبدالله بیچرانلو

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77741.2743

چکیده
  اساسی‌ترین مسئلۀ در مقاله حاضر، فهم چگونگی بازنمایی سلسله‌مراتب اقتدار در خانواده و تغییراتی است که در آن در فیلم‌های ملودرام اجتماعی با مضامین خانوادگی پرفروش در بازه زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۷ است. در مطالعه حاضر مبتنی بر رویکردهای معاصر در حوزه جامعه‌شناسی جنسیت تلاش شده است تا ورای امر مردانه و زنانه، قدرت و فرهنگ به‌عنوان عناصر کلیدی ...  بیشتر

جامعه شناسی
هویت جمعی ایران معاصر در عقلانیت مدرسه

حمید سرشار؛ محمدجواد غلامرضا کاشی؛ علی جنادله

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.70031.2565

چکیده
  مقاله پیش رو در صدد است فهم هویت جمعی ایران را در ارجاع تاریخی به عقلانیتِ مدرسه ردیابی کند. راهنمای نظری پژوهش برگرفته از دستگاه مفهومی میشل فوکو و منطق روش شناختی آن نیز مبتنی بر رویکرد تبارشناسی و تحلیل گفتمان فوکویی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که «رخدادهای تاریخی» و «تحولات بس‌گانه» هنگامه ی «مواجهه» در ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه تطبیقی امنیت ملّی با تأکید بر قدرت دولت و ملّت و مناسبات بین آنها

علیرضا بی زبان؛ علی ایمانی

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.76424.2708

چکیده
  مسأله اصلی نوشتار حاضر امنیت ملّی است. پرسش نوشتار حاضر این است که چرا و چگونه برخی جوامع تهدیدات بالقوه و بالفعل مخاطره آمیز امنیت ملّی را بیشتر و برخی تهدیدات کمتری را تجربه می کنند؟ دولت و ملّت ها در این جوامع واجد چه ویژگی ها و چه نوع رابطه ای بین آنها ساری و جاری است که صیانت از امنیت ملّی [بقا و توسعه پایدار] و تاب آوری در برابر تهدیدات ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به خودکشی: فراتحلیل پژوهش‌ها

طاها عشایری؛ طاهره جهان پرور؛ هانیه عادل

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.74629.2663

چکیده
  خودکشی به معنای پایان بخشیدن به حیات اجتماعی و نشان از کاهش ارزش انسانی و اوج رنج بشری است. سرمایه اجتماعی نقشی پیشگیرانه و بازدارنده در برابر خودکشی دارد. هدف اصلی پژوهش مطالعه تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به خودکشی با تکیه‌بر فراتحلیل پژوهش‌هاست. روش پژوهش از نوع فراتحلیل کمی (CMA2)؛ واحد تحلیل آن مقاله و رساله‌های منتشرشده در بازه ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه بسترهای اقدام به خودکشی در بین جوانان شهرستان ورامین

اردشیر بهرامی؛ پروانه دانش؛ زهرا محمدی

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.75891.2694

چکیده
  امروزه شهرستان ورامین با رشد فزاینده‌ای از حیث اقدام به خودکشی روبرو شده است. مطالعه حاضر با هدف مطالعه بسترهای ادقام به خودکشی در این شهر انجام شده است. رویکرد تحقیق حاضر به صورت کیفی بود و از استراتژی داده‌بنیاد به منظور کدگذاری و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه جوانان اقدام‌کننده به خودکشی در شهر ورامین ...  بیشتر

جامعه شناسی
جنسیت و فهم سوژگی زنان از قرنطینه خانگی در بحران کرونا

محمدتقی کرمی

دوره 29، شماره 99 ، دی 1401، ، صفحه 89-132

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.76686.2716

چکیده
  خاص‌بودگی پاندمی کرونا به وقوع آن در آغاز دهه دوم قرن 21 با بالاترین حد توسعه‌یافتگی دانش پزشکی و بهداشت و نیز به بازگشت به سنت پزشکی کهن قرنطینه بازمی‌گردد. هدف پژوهش با تأکید بر سویه‌های جنسیتی تجربه بحران کرونا به‌مثابه فاجعه در مفصل‌بندی آن با راهکار قرنطینه خانگی، فهم تجربه جنسیتی زنان است. این تحقیق در پارادایم تفسیری تفهمی ...  بیشتر

جامعه شناسی
نیازسنجی و سنخ‌شناسی نیازهای نخبگان جوان دانشگاهی

بهنام لطفی خاچکی؛ منصوره مهدی زاده

دوره 29، شماره 98 ، مهر 1401، ، صفحه 43-80

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.75302.2683

چکیده
    تحقیق حاضر باهدف شناخت و اولویت‌گذاری نیازهای نخبگان جوان و سنخ‌شناسی این گروه، در چارچوب روش کیو ضمن مصاحبه عمیق با نخبگان و بررسی منابع موجود، نیازهای نخبگان را شناسایی نمود. در بخش دوم 62 نفر از نخبگان جوان دانشگاهی پرسشنامه نیازها را تکمیل نمودند. سپس چهار عامل یا الگوی ذهنی به دست آمد. طبق یافته‌ها «نخبگان حمایت‌طلب» ...  بیشتر

جامعه شناسی
انباشت و استفاده از «سرمایه زیباشناختی بدن» برحسب معیارهای هنجاری جنسیتی

بهرام نیک بخش

دوره 29، شماره 98 ، مهر 1401، ، صفحه 121-159

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.73443.2640

چکیده
    ظاهر فیزیکی به‌عنوان شکلی از سرمایه در سال‌های اخیر موردتوجه جامعه شناسان قرار گرفته است. چراکه «سرمایه زیبایی‌شناختی»، مانند سایر اشکال سرمایه، می‌تواند انباشته و در تبادلات اجتماعی مورداستفاده قرار گیرد. هدف کلی این پژوهش، جمع‌آوری اطلاعات در مورد ابعاد و معنای ظاهر آرائی و استفاده از آن با ابزار پرسشنامه بود. جامعه ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجارب زنان جوان از تماشای سریال‌های کره جنوبی

فاطمه محمدی؛ طیبه فرج زاده

دوره 29، شماره 98 ، مهر 1401، ، صفحه 197-233

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.75228.2682

چکیده
    بسیاری از جوانان امروزی هوادار صنعت فیلم‌سازی کشور کره جنوبی هستند که این مسئله برای بسیاری از والدین نگران‌کننده است. این پژوهش در پی فهم تجارب هواداری در زنان جوان ایرانی از سریال‌های کره‌ای و نسبت آن با فضای مجازی است. این پژوهش با روش کیفی از نوع تحلیل مضمون و با ابزار مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و از کدگذاری برای تحلیل داده ...  بیشتر

جامعه شناسی
مضامین شعارها در اعتراضات سه دهه اخیر ایران

سعیده امینی؛ فاطمه امیدی؛ اردشیر انتظاری

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 1-38

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.67839.2525

چکیده
  کنش‍های اعتراضی به‍عنوان اشکال غیرنهادینه‍ مشارکت‍سیاسی، واقعیت غیرقابل انکار هر جامعه‌ای‌اند. فراوانی و تکثیر این واقعیت در تاریخ پس از انقلاب‍اسلامی و تغییر و تحولات روی داده در آن‍ها ضرورت توجه به این شکل از کنش‍جمعی را دو چندان کرده است. درنتیجه این کنش‍ها معترضان شعارهایی را سر داده‌اند که از یک سو بیان‌کننده‌ی ...  بیشتر

جامعه شناسی
گونه‌های وفاداری و رویه‌های شکل‌دهی به آن در زندگی زناشویی

زینب ملکی پور؛ سهیلا صادقی فسایی؛ عاصمه قاسمی

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 39-79

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.73001.2627

چکیده
  واکاوی تکامل نهاد خانواده و فهم چگونگی ساخت ارتباط عاطفی در زندگی زناشویی یکی از دغدغه‍های اصلی نظریه اجتماعی مدرن بوده است. بر این اساس مقاله حاضر با استفاده از مطالعه کیفی و اتخاذ رویکرد پدیدارشناختی و استفاده از روش تحلیل مضمونی به دنبال پاسخ به این سؤال است که زوجین وفاداری را چگونه تجربه می‍کنند و مفهوم وفاداری در حیات معاصر ...  بیشتر

جامعه شناسی
فراتحلیل مطالعات فقر در ایران (از سال 1380 تا 1400)

محمد امیرپناهی؛ فاطمه نامیان

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 81-116

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.70948.2578

چکیده
  چالش اساسی سیاست‌گذاری کاهش فقر در کشور، ارائه تصویر درست و واقعی از این پدیده است. با آنکه مطالعات زیادی در زمینه فقر انجام‌شده اما عمده مطالعات منفرد، متنوع و بدون ارتباط باهم و بعضاً متمرکز در یک حوزه علمی (اقتصاد) بوده است که امکان در نظر آوردن فقر در ابعاد مختلف را با دشواری مواجه می‍کند. باتوجه به اهمیت شناخت فقر و تدقیق پژوهش‍های ...  بیشتر

جامعه شناسی
جامعه‌شناسی آموزش پزشکی: زمینه‌های بنیادی، کانون‌های مطالعاتی و چشم‌انداز تحقیقاتی آینده با نگاهی به موضوع در ایران

سیده هاجر حسینی؛ احمد کلاته ساداتی

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 117-165

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.74502.2660

چکیده
  تحقیق حاضر باهدف تحلیل روندها و زمینه‍های بنیادی، آثار برجسته و کانون‍های مطالعاتی و چشم‍انداز تحقیقاتی آینده جامعه‍شناسی آموزش پزشکی با نگاهی نقادانه بر وضعیت این شاخه در ایران انجام شد. روش، مروری از نوع غیرسیستماتیک روایتی است. ابزار گردآوری، فیش‍برداری و تحلیل محتوای اسناد نوشتاری (کتب، مقالات و گزارش‍های چاپی و برخط) ...  بیشتر

جامعه شناسی
نوجوانان و هواخواهی؛ هنجارهای خرده‌فرهنگ دیجیتالی تتلیتی

سیدمحمد مهدی زاده طالشی؛ محمد مقامیان زاده

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 205-243

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.72266.2606

چکیده
  امروزه با فراگیری و نفوذ رسانه‌ها، سلبریتی‌ها به جایگاه و اهمیت بالایی در فرهنگ عامه دست یافته‌اند. آن‌ها مراجع نوظهور جامعه مدرن‌اند و این ظرفیت را دارند تا جماعت‌های شیفته و هواخواه خود را بسازند. مطالعه هواخواهی از آن روی حائز اهمیت است که در برساخت هویت فردی و اجتماعی هواخواهان نقشی اساسی ایفا‌ می‌‌کند؛ بنابراین پژوهش حاضر ...  بیشتر

جامعه شناسی
زبان‌استعاری‌و‌اندیشه ی‌بوردیویی؛‌ ‌ رویکردی‌نوین‌در‌واکاوی‌تخیّل‌جامعه شناختی‌پی‌یر‌بوردیو ‌

علی یعقوبی چوبری

دوره 26، شماره 85 ، شهریور 1398، ، صفحه 107-133

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.30046.1748

چکیده
  استعاره‌ها به افراد کمک کنند تا دانش ذهنی را در قالب امور عینی بیان کنند؛ یعنی اغلب مفاهیم انتزاعی از طریق استعاره و تمثیل عینیت می‌یابند. این مقاله به نقش زبان استعاری در اندیشه بوردیو به‌عنوان موضوعی جدید می‌پردازد. با مطالعه در آثار بوردیو استعاره‌های عمده­ی وی، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و الگوی «روند تشخیص استعاره» ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجربه زیسته دختران کار خیابانی؛ در بستر ملاحظات جنسیتی و تفاوت‌های قومیتی

زهرا میرحسینی؛ الهه قربانی

دوره 26، شماره 84 ، خرداد 1398، ، صفحه 127-154

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.42831.2105

چکیده
  پدیده‌ی کودکان کار ازجمله مسائل اجتماعی است که در چند سال اخیر موردتوجه عده‌ی زیادی از محققین و پژوهشگران قرارگرفته، این در حالی است که در بسیاری مواقع این تحقیقات با غفلت از دختران کار صورت پذیرفته است؛ در این پژوهش تلاش شده تا با استفاده از روش تحقیق کیفی و انجام مطالعات پدیدارشناسانه، تجربه‌ی زیسته‌ی دختران کار مورد مطالعه و ...  بیشتر

جامعه شناسی
خود زنانه در گذار به زنانگی هژمون؛ فهم بدن زنانه و روایت تنش‌های تجربه‌شده زنان ایرانی مهاجر در فرانسه

طاهره خزائی

دوره 26، شماره 84 ، خرداد 1398، ، صفحه 155-187

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.36624.1953

چکیده
  هدف این پژوهش فهم تجربه‌ی زن ایرانی مهاجر از بدن زنانه و هنجارهای پوششی او در فرانسه است. چارچوب مفهومی پژوهش بر رویکرد جامعه‌شناسی تفهمی کنشگر در سنت وبری بنا شده و با بهره‌گیری از روش پژوهش تفهمی و تحلیل مضمونی، بر اساس گفتگوهای نیم ساختاریافته‌ی عمیق با ۲۴ زن ایرانی 42-26 ساله باتجربه‌ی بین 15-1 سال زندگی در فرانسه نوشته شده است. ...  بیشتر

جامعه شناسی
انگ خوردگیِ سکونت‌گاه غیر رسمیِ نوکان در کرمانشاه

سیاوش قلی پور؛ نادر امیری؛ سارا کرانی

دوره 25، شماره 83 ، اسفند 1397، ، صفحه 1-26

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.33748.1857

چکیده
  این مقاله تلاش می‌کند فرآیند انگ‌خوردگی محله نوکان در شهر کرمانشاه را بررسی کند. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر آراء راب شیلدز در باب «فضاسازی اجتماعی» است. شیلدز، فرآیند برساخت معنای مکان را ناشی از روندهای عینی در زندگی روزمره می‌داند که به طرق مختلف حکایت‌ها و تصوراتی را درباره آن برساخته و اسطوره‌-مکان را شکل می‌دهند. روش ...  بیشتر

جامعه شناسی
سازندگان فن‌سالار و خلق ارزش: کشاکش منفعت‌جویی و اعتباریابی؛ مطالعه موردی عاملان اجتماعی بازار مسکن در مشهد

مسعود چاری صادق؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ غلامرضا صدیق اورعی؛ مهدی کرمانی؛ مهدی فیضی

دوره 25، شماره 83 ، اسفند 1397، ، صفحه 27-60

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.30595.1769

چکیده
  این پژوهش که به واکاوی کنش سازندگان مسکن، شرایط حاکم بر کردار آنان، عوامل مؤثر و راهبردهای اتخاذی از سوی آنان می‌پردازد. بر اساس تحلیل نظام‌مند مصاحبه‎های عمیق با 25 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. ماحصل کدگذاری باز داده‌ها 256 کد اولیه بود که در قالب 20 مقوله محوری قرار ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی جامعه‌شناختی پیدایش احساس غم در ساحت ذهنی دانشجویان (موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی)

سعیده امینی؛ مصطفی فرزانه

دوره 25، شماره 83 ، اسفند 1397، ، صفحه 131-158

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.30373.1757

چکیده
  عواطف در حوزه جامعه‌شناسی به‌مثابه سازه‌ای اجتماعی است و سهم عوامل اجتماعی در تکوین و تفسیر آن برجسته است. مقاله حاضر درصدد است تا از منظری جامعه‌شناختی به مقوله احساس غم به‌عنوان یک صورت مهم از عواطف بپردازد و زمینه‌های اجتماعی پیدایش آن را در بین دانشجویان بررسی نماید. برای نیل به این هدف با اتکاء به دیدگاه نظریه‌پردازان جامعه‌شناسی ...  بیشتر

جامعه شناسی
علل و زمینه‌های گرایش به معنویت‌گرایی جدید در ایران (مطالعه‌ی شهر تهران)

صدیقه رمضانی؛ ابوتراب طالبی؛ باقر طالبی دارابی

دوره 25، شماره 83 ، اسفند 1397، ، صفحه 159-192

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.29902.1745

چکیده
  جامعه‌ی ایرانی از دهه‌ی هفتاد به بعد نظاره‌گر ظهور معنویت‌گرایی جدید و رشد گرایش به آن است که در ابتدا منحصر به گروه‌های حاشیه‌ای و ناراضی بود، ولی به‌ سرعت در میان اقشار مختلف گسترش یافت. پژوهش حاضر علل و زمینه‌های این گرایش را در میان شهروندان تهرانی با کمک عوامل ذکرشده در رویکردهای نظری مختلف بررسی می‌کند. در این راستا نخست ...  بیشتر

جامعه شناسی
مواجهه با تکنولوژی: تأملی بر دیدگاه های نظری و تجارب ایرانی

رضا همتی

دوره 25، شماره 83 ، اسفند 1397، ، صفحه 193-230

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.27820.1691

چکیده
  در حال حاضر تکنولوژی، به جزء جدایی‌ناپذیری از هستی اجتماعی انسان‌ها مبدل شده و مهم‌ترین عامل دگرگونی اجتماعی جوامع است. بااین‌حال جوامع مختلف با توجه به قابلیت-های فرهنگی خود واکنش‌های متفاوتی در قبال تکنولوژی داشته‌اند. برخی با درک صحیح ماهیت و اهمیت تکنولوژی مدرن، از آن به‌مثابه فرصتی بی‌نظیر برای پیشرفت خود بهره‌برداری ...  بیشتر

جامعه شناسی
تحولات نظری در سنخ‌شناسی سازمان‌های دینی

حسن سرایی؛ مرتضی خوش آمدی

دوره 25، شماره 82 ، آذر 1397، ، صفحه 1-29

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.26714.1670

چکیده
  تمام اشکال دین‌داری در بطن «جماعت دینی» نشوونمو می‌یابند و «جماعت دینی» همواره برخوردار از سطحی از سازمان‌یافتگی است. در «جامعه‌شناسی دین» بررسی سازوکارهای اجتماعی مرتبط با جماعت دینی ذیل مفهوم «سازمان دینی» تعریف می‌شود. از دیرباز یکی از دغدغه‌های جامعه‌شناسی دین بررسی و شناخت اشکالِ متنوعِ شیوه‌های ...  بیشتر