محمدتقی سبزه ای؛ شکیبا کولیوند
چکیده
این مقاله 3 هدف را دنبال میکند: اول، معرفی مسئلهی آب و پیامدهای مخربش برای جامعهی ایرانی، دوم، شناخت علل ایجاد کنندهی مسئلهی آب، و سوم، ارائهی راهحلهایی برای کاهش آن. این بررسی جنبه توصیفی و تحلیلی دارد و مستند به تحقیقات و دادههای تجربی، آمارهای معتبر و نظرات کارشناسان مسایل اجتماعی و محیطزیستی، اقتصاددانان، جامعهشناسان، ...
بیشتر
این مقاله 3 هدف را دنبال میکند: اول، معرفی مسئلهی آب و پیامدهای مخربش برای جامعهی ایرانی، دوم، شناخت علل ایجاد کنندهی مسئلهی آب، و سوم، ارائهی راهحلهایی برای کاهش آن. این بررسی جنبه توصیفی و تحلیلی دارد و مستند به تحقیقات و دادههای تجربی، آمارهای معتبر و نظرات کارشناسان مسایل اجتماعی و محیطزیستی، اقتصاددانان، جامعهشناسان، حقوقدانان و مدیران اجرایی کشور است. نتایج این مطالعه نشان میدهد در حال حاضر کشور ایران دارای سه مشکل اساسی در رابطه با آب است: «کمبود آب»، «آلودگی آب» و «خشکشدن تالابها و دریاچهها». مسایل آب پیامدهای تهدیدکنندهای برای توسعهی پایدار کشور از ابعاد مختلف طبیعی، سلامت، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارند. چارچوب نظری مقاله نظریهی توسعهی پایدار است. علت اصلی مسئلهی آب پیروی از الگوی «اقتصاد کلاسیک» در ایران است که اصول محیطزیستی توسعه پایدار را رعایت نمیکند. علل دیگر عبارتند از: «صنعتیشدن»، «شهریشدن»، «رشد جمعیت»، «افزایش مصرف منابع آبی» و «کمتوجهی به اصول محیطزیست در تدوین برنامههای توسعه». راهحل کلیدی حل مسئلهی آب راهحل تغییر راهبرد توسعهی کشور از اقتصاد کلاسیک مبتنی بر بهرهبرداری هرچه بیشتر از طبیعت به اقتصاد زیستبومی مبتنی بر تواناییهای طبیعت ایران و احترام به آن است. سایر راهحلهای عبارتند از: «ارتقای فرهنگ عمومی»، «اصلاح الگوی برداشت و مصرف آب»، «تاسیس و تقویت سازمانهای مردمنهاد زیستمحیطی»، «مدیریت و حکمرانی بهینهی آب» و «ضمانت قانونی دادن به برنامههای محیطزیست» و «استفاده از فناوریهای مدرن».
محمدتقی سبزه ای
چکیده
چکیده هدف اصلی مقاله حاضر، که به روش مطالعه کتابخانهای و با تکنیک مقایسهای انجام شده است، معرفی و تجزیه و تحلیل جامعه شناسانه شباهتها و تمایزهای رویکردهای ایرانی با رویکرد غربی به جامعه مدنی است. به این منظور، اجزاء، مفاهیم و مؤلفههای جامعه مدنی نزد هر دو رویکردهای غربی و ایرانی بر اساس دیدگاههای صاحبنظرانشان با یکدیگر ...
بیشتر
چکیده هدف اصلی مقاله حاضر، که به روش مطالعه کتابخانهای و با تکنیک مقایسهای انجام شده است، معرفی و تجزیه و تحلیل جامعه شناسانه شباهتها و تمایزهای رویکردهای ایرانی با رویکرد غربی به جامعه مدنی است. به این منظور، اجزاء، مفاهیم و مؤلفههای جامعه مدنی نزد هر دو رویکردهای غربی و ایرانی بر اساس دیدگاههای صاحبنظرانشان با یکدیگر مقایسه شدند. در حال حاضر، چهار رویکرد به جامعه مدنی غربی وجود دارد: رویکرد لیبرالی،[1] جمع گرایانه،[2] جمهوری خواهانه[3] و گفت و گویی[4]. بر اساس رویکردهای غربی، جامعه مدنی از سه عنصر فضای عمومی، سازمانهای غیر دولتی و جنبشهای اجتماعی تشکیل میشود و دارای مؤلفههایی است: آزادی (مثبت ومنفی)، برابری، عقل جمعی، خیر عمومی، تکثرگرایی، خود مختاری، استقلال از دولت، مدنیت، حقوق شهروندی. دو رویکرد به جامعه مدنی در ایران وجود دارد: جامعه مدنی لیبرال و جامعه مدنی دینی که رویکرد دینی به دو گروه مخالفان و موافقان سازگاری جامعه مدنی با دین تقسیم میشود. مخالفان بیشتر اختلافات جامعه اسلامی (ولایی) با جامعه مدنی (غربی) در شاخصهایی مانند: آزادی، برابری، اصل بیشتریت، انسان، قانون گذاری، دولت، رابطه مردم و دولت، تکثرگرایی و تساهل و تسامح را معرفی میکنند بر عکس، موافقان بر اشتراکات جامعه مدنی دینی و غربی در شاخصهایی مانند: حوزه عمومی مستقل، نهادها و سازمانهای مدنی، تکثرگرایی، قانون مندی، عقل جمعی، حقوق شهروندی، حقوق اقلیتها و رعایت شأن انسانی تاکید میورزند. در رویکرد لیبرال به جامعه مدنی، جامعه مدنی دارای اجزاء، مولفهها و مفاهیمی مانند: سازمانهای غیردولتی، جنبشهای اجتماعی، حوزه عمومی، افکار عمومی، خرد جمعی، اقتصاد آزاد و دولت قانون است که در جامعه ایرانی اجرا شدنی است.